Kreatin öncelikle yaşa bağlı kas kaybının önüne geçmektedir. Vücudumuzda doğal olarak bulunan bir bileşiktir. Kas aktivitesi ve kas kitlesinden etkilenir. Kas dokusu fazla olan kişilerini kreatinin üretimi yüksekken, yaşlı ve zayıf kişilerde düşüktür. Yapılan bir araştırmaya göre kreatin kullanarak direnç eğitimi yapan yaşlı yetişkinlerde kas gücünün artış gösterdiği tespit edilmiştir. Ancak tek doz olarak alındığında veya direnç eğitimi olmadan kullanıldığında yararlarından yeteri kadar bahsedilememektedir.
Kreatin, sporcularda kas kütlesini, enerji üretimini ve atletik performansı artırmak için kullanılan besin takviyesidir. Karaciğer, pankreas ve böbreklerde arginin, glisin, metiyonin aminoasitlerinden sentezlenir. Hücresel fonksiyonlar için gerekli enerji kaynağı olan adenosin trifosfat üretimini artırır. Hücresel enerjinin taşınması ve depolanmasında hayati rol oynar. Yüksek enerjili fosfat gruplarını, fosfokreatin formunda depolayarak ana enerji kaynağı ATP’ye dönüştürür. Vücudun ATP üretme kapasitesini arttırdığından, yoğun egzersiz sırasında hızla enerji üreterek, kuvvet ve performansın korunmasına yardımcı olur. Faydaları arasında yağsız kas kütlesi oluşturmak, yorgunluğu azaltmak, ruh halini iyileştirmek ve kemik yoğunluğunu arttırmak yer alır.
Kreatinin Testi Nasıl Yapılır?
Kreatinin değerine kan ve idrar olmak üzere 2 farklı şekilde de bakılabilmektedir. Serum kreatinin kan tahlilinden, kreatin klirensi ise kan ve idrar tahlilinden bakılmaktadır.
Böbreklerin en önemli görevlerinden biri vücuttaki zararlı ve atık maddelerin süzülerek idrar yolu ile dışarı atılmasıdır. Kreatinin bu maddelerden biridir. Kan ve idrar tahlillerinden bakılabilen bu değerle böbrek hastalıklarının tanı ve takibi yapılabilmektedir. Kreatinin yüksekliği böbrek hastalıklarına işaret edebilmektedir. Böbrek hastalığı ya da böbrek yetmezliğinin tanı ve takibi için istenen genellikle kan tahlilinden bakılan bir değerdir. Böbrek fonksiyonunun normal olup olmadığını anlamak için yapılan testlerinden biridir. Bazen idrar tahlilinden de istenmektedir aman genel olarak kan tahlilinden bakılmaktadır.
Kreatinin Düşüklüğü Nedir?
Yapılan testlerde kreatinin seviyesinin, referans değerlerin altında olması kreatinin düşüklüğü olarak tanımlanır. Yaşlılık, kilo kaybı, myastenia gravis ve DMD gibi nörolojik hastalıklar, kas kütlesinin azalmasına yol açar. Bu gibi hastalıkların varlığında kreatinin düşüklüğü görülebilir. Gebelik süresince idrar üretimi artar ve aşırı miktarda su kaybı oluşur. Bu durum, gebelikten sonra normale dönse de gebelikte yapılan kreatinin testlerinde kreatinin seviyesinin düşük olması gözlenebilir. Her ne kadar kreatinin vücut tarafından sentezlense de diyet ile desteklenmelidir. Protein bakımından fakir beslenmek vücut kaslarında zayıflamaya dolayısıyla kreatinin düşüklüğüne yol açabilir. Tüm bunların dışında, ciddi enfeksiyon varlığı, mesane ve idrar yollarında oluşan tıkanıklıklar, böbreklere olan kan akışının azalması, kalp yetmezliği, böbreklerde hasarlanma, böbrek yetmezliği ve böbrek kanseri gibi ciddi rahatsızlıklarda da kreatinin düşüklüğü görülebilir.
Kreatinin Yüksekliği Nedir?
Kas faaliyetlerinin sonucunda kreatin ortaya çıkar, kas aktivitesi ve kas kitlesinden etkilenir. Kas dokusu fazla olan kişilerini kreatinin üretimi yüksekken, yaşlı ve zayıf kişilerde düşüktür. Kas aktivitesinin bir atığı olan kreatinin, kan yoluyla böbreklere iletilir. Böbreklerde yer alan çok sayıda nefron, kanı filtreleyerek vücut için gerekli olan maddeleri tekrar kullanılmak üzere kan dolaşımına bırakırken; vücut için zararlı olan maddeleri de bir miktar su ile birlikte idrar yolu ile vücuttan uzaklaştırır. Kreatinin de bu maddelerden biridir. Böbreklerin filtreleme işini düzgün yapamadığı durumlarda vücutta sürekli olarak bir miktar bulunan kreatinin seviyesi artar. Bu yüzden kreatinin yüksekliği son derece önemlidir. Kreatinin yüksekliği, başta böbrek hastalıkları olmak üzere pek çok farklı rahatsızlıktan dolayı ortaya çıkabilir. Ciddi böbrek hasarlanmaları, kronik böbrek hastalıkları, şok, kanın doğru bir şekilde süzülmesine ve vücut için atık olan maddelerin idrar yoluyla vücut dışına atılmasına engel olur.
Kimler Kullanmalı?
Özellikle sporcuların kas büyütmek için tüketmektedirler. Yine ağırlık çalışması yapan en çok tüketiminden faydalanacak sporculardır. Kreatin ile kaslarınızda bir doluluk, şişkinlik ve kaldırdığınız ağırlıkları birkaç tekrar daha yapabilecek güç görebilirsiniz. Bu pratikte ileri sporcularda belki haftalar gerektiren bir çalışmadır!
Kreatinin olumlu etkileri en çok yüksek şiddetli kısa süreli egzersizlerde görülür.
Kreatinin Faydaları Nelerdir?
Kreatinin temelinde kas kaybını önlemesiyle bilinir. önemli faydaları ile beraber mutlaka dengeli oranda vücutta yer alması gereken organik asitlerden biridir. Kreatin vücut içerisinde birçok farklı fayda ile beraber ön plana çıkar.
- Kas onarımı ve gelişimi noktasında hücrelerin sinyalleşmesini sağlar.
- Yağsız kas kütlesinin büyümesine yardımcı olan protein sentezini destekler.
- Yoğun egzersiz esnasında ATP depolarını yeniler.
- Hormon arttırıcı bir etkiye sahiptir.
- Kas hücrelerinde yer alan suyu arttırır.
Kreatinin Zararları Nelerdir?
Kreatin kullanımı özellikle yeterli su olmadığı zamanlarda alındığında mide krampları yaratabilmektedir. Aynı zamanda yüksek doz kreatin kas krampları ile beraber, karın ağrısı ve su kaybı ile ateş gibi yan etkiler de ortaya çıkar. Diğer yandan kilo artışına sebep olabileceği için dikkat edilmesi gerekir. Çok kullanırsam kaslarım daha çok güçlenir algısı yanlıştır. Dikkatli ve düzenli kullanmanızda fayda vardır.